maandag 9 november 2009

Sociale netwerken


Nieuwsgroepen, discussieforums, vriendensites, profielsites... nog niet zo lang geleden was dat allemaal terra incognita voor mij. Niet dat ik nog niet gehoord had van cybergemeenschappen als Netlog, MySpace of Facebook, maar ik had ze nog nooit bezocht, laat staan, dat ik me er bij zou aangesloten hebben. De reden is dezelfde als die waarom ik nooit lid ben geweest van een jeugdvereniging of fanclub: een aangeboren argwaan tegenover alle massabewegingen die een eigen groepsgeest en -dynamiek vertonen. (Betogingen is nog zo een fenomeen, hooliganisme idem.) Hoewel ik van alle kanten werd aangepord om ook lid van deze of gene vriendensite te worden, hield ik die verraderlijke boot hardnekkig af.

Tot een van de verenigingen waarin ik behoorlijk actief ben (ja, ik mag dan wel ietwat last hebben van een misantropische inslag, toch ben ik niet helemaal een asociaal geval) besloot de eigen webstek te sluiten wegens te statisch en die te vervangen door een pagina op Facebook. Toen moest ik wel met mijn eigen smoel op die dekselse profielsite, zoniet raakte ik helemaal van de werking van de vereniging afgesneden.

Het bleek nog vele malen onaangenamer te zijn dan ik had kunnen vermoeden: van overal werd ik belaagd door vriendschapsverzoeken, vragen om goede doelen (causes) te steunen, kwisjes te spelen, verjaardagskaarten te versturen, lijstjes met favoriete boeken, cd's en films te delen, enz. enz. Allemaal bijzonder akelig, want dergelijke vormen van exhibitionisme zijn mij nu eenmaal wezensvreemd. (Dat ik hier zo lustig aan het bloggen ben, is al een half mirakel. Ik doe het in de zalige wetenschap dat deze blog hooguit door twee man en een paardenkop zal gelezen worden.) Het enige wat ik kon doen was - voor zover de social niceties me dat toestonden - al die verzoeken straal negeren. En dan die vroegere studiegenoten die euforisch worden als ze jouw profiel ontdekken ! Toegegeven, nog eens van ze te horen is prettig... voor vijf minuten, tot je bedenkt waarom je hen al die jaren nooit gemist hebt.

Neen, Facebook & Co zijn duidelijk niets voor mij en ik ben dan ook vast van plan mijn participatie aan dergelijke gemeenschappen in de toekomst tot het strikte minimum te beperken.

Anders is het gesteld met bibliotheekgerelateerde nieuwsgroepen en discussieforums. Die blijven tenminste zakelijk en professioneel. Na het afronden van deze cursus zal ik op dit terrein heel wat actiever moeten worden, wil ik op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen op het vlak van Web 2.0 toepassingen voor de bibliotheeksector (wat ik graag wil).



En wat met Facebook voor de bibliotheek? Ik moet bekennen, dat ik dat lang geen slecht idee vind. Niet dat ik als buitenstaander ooit op die manier mijn bibliotheek zou volgen (een abonnement op hun blog lijkt mij dan veel nuttiger), maar blijkbaar denken velen er anders over. Onlangs is ook de bieb van Halle met een eigen pagina op Smoelboek begonnen en met succes: na twee maanden zijn al meer dan 250 bibliotheekgebruikers en sympathisanten fan geworden. Dat is een opvallend bewijs van de kracht van dergelijke sociale netwerken en van de logaritmische mechanismen volgens dewelke ze functioneren (je ziet niet alleen je eigen vriendenkring, maar ook de vrienden van je vrienden, en die hun kennissen...) waardoor nieuwtjes en rages zich als een lopend vuurtje (of is het als een immer groeiende olievlek ?) door cyberspace kunnen verplaatsen (vergelijkbaar met die hoogste vervelende kettingbrieven met 'waargebeurde' urban legends of voor goede doelen zoals niet-bestaande, terminaal zieke kankerpatiëntjes, of zoals, God betert, rampzalige piramidespelen).

Voor mij blijft - ik herhaal het nog eens - een combinatie van blog en webstek (wat mijn gedreven collega's Lotte, Els, Melissa en Marijke nu heel secuur met Wordpress aan het ineensteken zijn) met zijn ideale mix tussen statische, permanent relevante informatie enerzijds en dynamische, tijdsgebonden berichten anderzijds het best mogelijke communicatiemiddel voor Internet. Maar wat voor het dynamische aspect van een dergelijke blog opgaat, geldt evenzeer voor Facebook. Dit zijn de meest in het oog springende voordelen ervan:

- Attenderingsfunctie: een extra vitrine waarin de bieb zijn activiteiten kan etaleren (ter aanvulling en versterking van de andere Web 2.0 kanalen)

- Jeugdig en fris imago: een bibliotheek is zo veel meer dan een hoop duffe boeken

- Bereiken en aantrekken van een veel ruimer doelpubliek: jongeren, digibeten (versus alfabeten), mensen van buiten de gemeente of het werkgebied, potentiële gebruikers die nooit een boek lezen maar misschien wel geïnteresseerd zijn in cd's en dvd's, of in de kranten en tijdschriften

- Drempelverlagend: wie de bieb via Facebook leert kennen, heeft minder schroom om een bezoekje te brengen of zich in te schrijven

- Dynamisch (versus een louter statische webstek): kort op de bal spelen met last minute berichten ("er zijn nog enkele plaatsen vrij op de bus naar de Boekenbeurs, dus haast je") en adverteren van ongeplande bibliotheekactiviteiten

- Melden van interessante en leuke nieuwtjes, lees- luister- en kijktips en dito activiteiten van derden (al moet men de eigen gebruikers zeker niet naar de concurrentie jagen)

- Hoog verversingsritme: maakt dat mensen telkens opnieuw de pagina bezoeken en de bieb nooit uit het oog verliezen (want uit het oog is uit het hart)

- Geïnteresseerden kunnen zich ‘abonneren’: de Facebookpagina van de bieb komt naar hen toe i.p.v. andersom

- Interactiviteit: creëert betrokkenheid bij de werking van de bieb, een hartverwarmend ‘wij-gevoel’, gemeenschapszin: bezoekers kunnen op elk bericht hun commentaar geven; ze kunnen reageren op foto’s van activiteiten, die met derden delen en de personen die erop staan 'taggen'; ze kunnen mee denken, filosoferen, balonnetjes oplaten, voorstellen doen…

- Daardoor verhoogt de maatschappelijke relevantie van de bibliotheek

- Onderhoudsgemak (af en toe een nuttig bericht plaatsen kan geen onoverkomelijke opdracht zijn)

- Volledig gratis (al is de omgeving niet vrij van reclame)

- Allerlei leuke en speelse toeters en bellen, handige widgets, tools and tags, etc.

Kortom, een speelterrein waarop deze Facebookman zich nog lang tegen heug en meug zal mogen uitleven. Over enkele jaren zie ik er dan zo uit:



Geen opmerkingen:

Een reactie posten